Pedagogische Onderwijsrituelen
“Pedagogische onderwijsrituelen creëren meer betekenis in school en werk.”
Wat vind je belangrijk in het onderwijs?
Ontdek of je meer redeneert vanuit het systeem of vanuit het hart. Als je meer wilt met onderwijs vanuit het hart, zijn Pedagogische Onderwijsrituelen een aanrader.
Rituelen in het onderwijs
Rituelen doen ertoe. Kleine en grote momenten waarop we tijd nemen om naar onszelf, elkaar en de wereld te kijken. Aandachtig betrokken. Juist in onze ontkerkelijkte, geïndividualiseerde en gedigitaliseerde tijd. Juist in een wereld met focus op efficiëntie, meetbaarheid en mentale drukte. Juist nu zien wij het belang om extra tijd en ruimte te maken voor aandachtige betrokkenheid, gemeenschapszin en het overgaan van kleine en grote drempels.
In het onderwijs zien wij drie thema’s waar pedagogische onderwijsrituelen van betekenis kunnen zijn:
1. Verbondenheid van studenten met hun opleiding en groep
Rituelen kunnen de verbondenheid van studenten vergroten. Studenten komen vaker opdagen, raken meer betrokken bij de les en bij elkaar. Zij blijven vaker ‘chillen’ op school en er is meer contact tussen studenten en medewerkers.
“Bij ons zijn de absentiecijfers hoog en klassen leeg. Als studenten al komen, vallen zij ín de bel binnen en zijn na de les snel weer weg. Alleen op straat bij de rokers wordt gelachen. Docenten zien weinig motivatie bij studenten. Op hun beurt hebben studenten het gevoel: “ik word toch niet gemist”.”
2. Teamvorming en professionele verbondenheid met collega’s.
Rituelen brengen naast gezelligheid vaker ‘het goede gesprek’ over de teamvisie op onderwijs en wat dit vraagt in de strategie, prioritering en samenwerking. Teamleden voelen dat ze gaan bouwen in plaats van achterstanden blijven repareren. De rituelen stimuleren de kwaliteit van het werk en een sterke beroepsidentiteit.
“Onze collega’s vormen geen professioneel team. We hebben de zoveelste wisseling van teamleider, zodat we telkens opnieuw beginnen. Daarbij zijn de collega’s wel vriendelijk naar elkaar, maar spreken we elkaar nergens op aan. We zijn niet professioneel verbonden.“
3. Overgangen
Rituelen helpen bij het markeren, stilstaan en vieren van belangrijke overgangen, periodes en resultaten. Het zorgt ervoor dat mensen zich als individu gezien voelen én verbonden met anderen. Dat zij zich present in het hier en nu voelen én geworteld in een grotere tijdspanne. Bij sommige overgangsrituelen voelen deelnemers zich ook prettig uitgedaagd.
“De schoolperiode staat vol met overgangen en drempels. De eerste weken, nieuwe ontmoetingen en de eerste keer op stage. En natuurlijk ook de diplomering, die een belangrijke overgang van school naar werk markeert. Toch besteden we weinig aandacht aan die overgangen, waardoor alle dagen op elkaar lijken. We zijn zo druk met alles organiseren, dat we vergeten wat de grotere betekenis is.”
De belofte van rituelen
In een snel veranderende wereld bieden rituelen een gevoel van continuïteit en verbinding met het verleden, terwijl ze ons ook helpen om ons aan te passen aan de toekomst. Rituelen bieden:
Rituelen bieden een gevoel van voorspelbaarheid en zekerheid in ons dagelijks leven. Ze helpen ons om een routine te ontwikkelen en geven ons houvast.
Rituelen versterken onze band met anderen en helpen ons om ons te identificeren met bepaalde groepen, zoals familie, vrienden of culturele gemeenschappen. Ze creëren een gevoel van saamhorigheid en verbondenheid.
Rituelen markeren belangrijke mijlpalen en overgangsmomenten in ons leven, zoals geboortes, huwelijken, en sterfgevallen. Ze helpen ons om deze momenten te begrijpen en te verwerken.
Rituelen geven ons leven betekenis en zingeving. Ze bieden een manier om onze waarden en overtuigingen te uiten en te versterken.
Sommige rituelen, zoals meditatie, bidden of dagelijkse oefeningen, kunnen bijdragen aan ons fysieke, mentale en emotionele welzijn.
Rituelen helpen ons om belangrijke gebeurtenissen en prestaties te vieren en te markeren, evenals om geliefden en herinneringen te eren.
Zelf aan de slag:
Met deze scantool scan je een bestaande activiteit op het rituele karakter en hoe dit te versterken. De tweede bladzijde bevat een voorbeeld-uitwerking.
Wil je meer verbondenheid met studenten en/of collega’s? Wil je overgangen in het onderwijs betekenisvoller maken? Bestel de Toolbox en ga aan de slag!
De toolbox bevat:
- Een ontwerptool, waarmee je onderwijs betekenisvoller en pedagogisch rijker kunt maken.
- Drie servicedocumenten voor 1) meer studentverbondenheid, 2) sterkere opleidingsteams en 3) betekenisvollere overgangen.
- 15 ansichtkaarten met reminders van het pedagogisch belang.
- Achtergrondartikel over waarom, wat en hoe van pedagogische onderwijsrituelen.
Samen aan de slag:
Zijn de klassen leeg en absentiecijfers hoog? Lijkt er weinig motivatie bij studenten? Wil je meer betrokkenheid van studenten en beter onderling contact? In deze ontwerpsessie werken we aan pedagogische onderwijsrituelen, die de verbondenheid van en met studenten vergroten. Het vergroot de betrokkenheid bij de les en bij elkaar. Want: zonder relatie geen prestatie.
Inclusief Toolbox Pedagogische Onderwijsrituelen!
Mis je de samenhang in je team? Zijn collega’s vriendelijk naar elkaar, maar spreek je elkaar nergens op aan? Wil je meer professionele verbinding en collectieve verantwoordelijkheid?
In deze ontwerpsessie werken we aan pedagogische onderwijsrituelen, die de onderlinge verbondenheid vergroten. Het creëert ‘het goede gesprek’ over de teamvisie op onderwijs en wat dit vraagt in de strategie, prioritering en samenwerking. De aanpak stimuleert zowel plezier als kwaliteit van het werk.
Inclusief Toolbox Pedagogische Onderwijsrituelen!
Wil je een impuls voor de belangrijke eerste weken van het schooljaar? Zoek je creatieve en effectieve manieren van verbinding?
In deze online inspiratiesessie delen we good practices en handvatten die de Gouden Weken rijker maken. We werken vanuit pedagogische onderwijsrituelen, die de onderlinge verbondenheid vergroten. Naast 12 concrete Do-It-Yourself-rituelen bieden we ruimte voor onderlinge kennisdeling.
Wil je een impuls voor de diplomering? Zoek je creatieve en effectieve manieren om een feestje te maken, die ook een betekenisvolle overgang markeert?
In deze online inspiratiesessie delen we good practices en handvatten die de diplomering rijker maken. We werken vanuit pedagogische onderwijsrituelen, die stimuleren tot vieren en markeren van momenten, personen en overgangen. Naast 7 concrete Do-It-Yourself tips voor het wie-wat-wanneer bieden we ruimte voor onderlinge kennisdeling.
Wil je samen met de student meer betekenis geven aan de bpv-periode? De ervaringen die de student opdoet sterker verweven met wat er op school gebeurt en het volwassen worden in je vak aandacht geven?
In deze online inspiratiesessie delen we good practices en handvatten die de overgang van school naar de beroepspraktijk rijker maken. We werken vanuit pedagogische onderwijsrituelen, die de onderlinge verbondenheid vergroten en betekenis geven. Naast 12 concrete Do-It-Yourself-rituelen bieden we ruimte voor onderlinge kennisdeling.
Neem voor meer informatie contact op via pieter.baay@onderwijs124.nl.