Welke uitdagingen zien wij in de mbo-praktijk?
- Opleidingsteams zijn “Aan Zet”: zij zijn verantwoordelijk voor de onderwijskwaliteit. Daarbij horen complexe ontwikkelingen zoals een veranderende arbeidsmarkt, studentenwelzijn, Leven Lang Ontwikkelen en meer. Dat vergt samen betekenis te geven aan teamopgaven.
- Teams werken samen met interne collega’s (bijv. avo-docenten, stafdiensten) en externe partners (bijv. werkveld, maatschappelijke partners). Grensoverstijgend delen zij de opgave om goed en doelmatig op te leiden in de regio. Dat vraagt wendbaarheid en veranderkracht.
- Onderwijsprofessionals werken parallel in meerdere onderwijsteams, projecten, werkgroepen, regiegroepen en klankbordsessies. Professionele identiteit en teamvorming krijgen nieuwe betekenissen.
In samenwerking met Onderwijs124 is een veranderende kwaliteitscultuur ontstaan, die zich richt op de dialoog met de student en elkaar.
- Sjoerd Bloemberg, manager CIOS Rijn IJssel
Hoe kijken wij naar teamontwikkeling in de mbo-praktijk?
We zien teamontwikkeling als een vorm van praktijkinnovatie. Vanuit onze visie op praktijkinnovatie, zien we drie werkzame principes voor teamontwikkeling in het mbo:
- Variaties in de praktijk maken.
Betekenis geven aan teamopgaven kan vanuit de stip aan de horizon én vanuit de praktijk. De behoefte aan ‘lekker praktisch en concreet’ krijgt vorm door eigen praktijkervaringen met elkaar te delen en daarop te reflecteren. Het biedt de mogelijkheid om grotere ambities toe te eigenen en te laden in de eigen context. Via kleine aanpassingen in de eigen praktijk groeien eigenaarschap, wendbaarheid en vertrouwen. - Onderscheidend verbinden.
Co-creatie is het modewoord, maar dat gaat niet vanzelf. Het vraagt om het includeren van alle teamleden: om en om in het midden staan. Door het zichtbaar worden wordt duidelijk waar we staan, als individu en als geheel. Het activeert de collectieve wijsheid, zodat praktijkontwikkeling en teamontwikkeling hand in hand gaan. - Tussentijds tonen en waarderen.
In de complexe verantwoordelijkheid van een onderwijsteam kan niet alles op de tekentafel worden uitgedacht. Het vergt een vorm van onderzoeken, instappen in het onbekende en samen iets maken dat er nog niet was. Via het tussentijds delen en waarderen van het doorgaande werk, groeien veranderkracht, lerend en creërend vermogen.
Ik ben weer vrijer en creatiever gaan denken. Meer in termen van proces, om mensen bij elkaar te brengen en gezamenlijk nieuwe ideeën te creëren.
- Marieke Gierveld, programmamanager Deltion
Hoe werken we samen aan teamontwikkeling in de mbo-praktijk?
Wij verbinden theoretische en praktijkkennis over samenwerking in teams en professionele leergemeenschappen met interventies vanuit opgavegericht teamleren (Houtkamp et al., 2019) en een muzisch perspectief op Goed Werk (Van Rosmalen, 2016, Ruijters, 2018). Opgavegericht teamleren is een werkwijze waarin teams aan een vraagstuk werken en leren. Hierin gaan professionals in een proces van actie en reflectie op zoek naar wat voor hen ‘goed werk’ is. Dit proces stimuleert professionele identiteit en collectieve professionaliteit.
Veelgebruikte aanpakken zijn:
- Begeleiding van een werkplaats, die via creatieve maakprocessen en dialogen ruimte maakt voor professionals om zichtbaar te worden, om te verbinden en gedeelde waarden en betekenissen te laten ontstaan. Hier gaan praktijkontwikkeling en teamontwikkeling hand in hand.
- Begeleiding van een bestaande werkgroep, om het analytisch denken, resultaatgericht en actie-onderzoekend werken te stimuleren.
- Begeleiding van een visie- en/of cultuurtraject, om teams te helpen richten, inrichten en verrichten.